Östrojenler, kadınların adet döngüsü ve diğer memeli hayvanların dişilerinde estrus döngüsü gibi önemli süreçlerde rol oynayan bir grup steroid hormondur. Hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunsa da, üreme çağındaki kadınlarda östrojen seviyeleri çok daha yüksektir.



Bu hormonlar, kadınlarda ikincil cinsiyet özelliklerinin gelişimini sağlar ve adet döngüsü ile ilişkili olan endometrium kalınlaşması ve diğer süreçleri düzenler. Folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinizan hormon (LH), yumurtalayan kadınlarda östrojen üretimini düzenlerler. Kan dolaşımında bulunan östrojen, FSH ve LH seviyelerinin azalmasına neden olduğu için bazı oral kontraseptiflerde östrojenler bulunur. Kadınlarda bulunan üç ana östrojen, östradiol, östriol ve östron'dur. Menarş ile menopoz arasında en yaygın olanı östradioldür. Vücutta bu östrojenler enzimatik reaksiyonlar sonucu androjenlerden sentezlenir. Östradiol testosterondan, östron ise androstenedion'dan sentezlenir. Östron, östradiolden daha zayıf etkilidir ve menopoz sonrası kadınlarda östradiolden daha fazla östron bulunur.

Östrojen hormonunun etkileri:

 

·       Kadınların yüksek acıya dayanmasını sağlar.

·       Saldırganlığı artırır ve saçların çıkmasını teşvik eder.

·       Vajina, uterus ve sekonder seks karakterlerinin gelişimine, kadınlara özgü yağ dağılımına, deri pigmentasyonuna, meme bezlerinin duktal büyümesine, süt sentezine ve boy uzamasına katkı yapar.

·       Kemiklerden kalsiyum rezorbsiyonunu baskılayarak osteoporoz riskine karşı koruma sağlar. Postmenopozal kadınlarda kemik kırıklarını önleyebilir.

Östrojen Hormonu Klinik Kullanımları:

 

·       Primer hipogonadizm (üreme bezlerinin yetersiz çalışması)

·       Atrofik vajinit (vajina duvarının incelmesi ve kuruması)

·       Hormon replasman tedavisi (menopoz sonrası semptomların hafifletilmesi)

·       Doğum kontrolü amacıyla kullanılır.

 

Östrojen Hormonunun Yan Etkileri:

 

1.     Bulantı

2.     Uterus kanaması

3.     Meme kanseri riskini artırabilir

4.     Migren, baş ağrısı, safra kesesi hastalığı riskini artırabilir

5.     Hipertansiyon (yüksek tansiyon) riskini artırabilir

Östrojen Seviyesini Artırmak İçin Bazı Öneriler:

 

Soya fasulyesi ve ürünleri tüketmek: Soya, östrojenin vücutta oluşturduğu etkileri taklit eden bir bitkisel ürün olan jenisteini içerir.

Kahve ve kafein tüketimini sınırlamak: Günlük iki fincandan fazla kahve içmek, östrojen seviyelerini artırabilir.

Fitoöstrojen içeren gıdalar tüketmek: Baklagiller, meyveler, otlar, tam tahıllar ve keten tohumu gibi gıdalar doğal olarak fitoöstrojen içerir ve östrojen benzeri etkileri vardır.

Bitki çayları tüketmek: Siyah ve yeşil çay, melek otu ve kızıl yonca gibi bitki çaylarında fitoöstrojen bulunur.

Plastik şişelerden kaçınmak: Plastik şişelerden su içmek, vücuda östrojen etkisi gösterebilecek maddelerin geçmesine neden olabilir. Cam şişeler kullanmak önerilir.